1. Máy đo độ ngọt trái cây là gì?

Máy đo độ ngọt (hay còn gọi là khúc xạ kế đo độ Brix) là thiết bị dùng để đo hàm lượng chất rắn hòa tan, chủ yếu là đường, có trong dịch quả hoặc nước ép trái cây. Chỉ số này được thể hiện bằng đơn vị % Brix tương ứng với lượng đường sucrose có trong 100g dung dịch.
Thiết bị hoạt động dựa trên nguyên lý khúc xạ ánh sáng. Khi ánh sáng đi qua mẫu dung dịch, góc khúc xạ thay đổi tùy theo nồng độ chất hòa tan. Máy sẽ tự động chuyển đổi giá trị đó thành chỉ số Brix để hiển thị trên màn hình.
Hiện nay, có hai dạng máy đo phổ biến:

• Khúc xạ kế cơ học: dùng mắt đọc trực tiếp qua ống ngắm.
• Khúc xạ kế điện tử (digital): cho kết quả nhanh, chính xác, dễ sử dụng và có thể bù nhiệt tự động (ATC).

Hiện nay có một số dòng cao cấp còn có thể đo song song độ pH, độ mặn hoặc kết nối dữ liệu để lưu trữ kết quả đo rất phù hợp với các cơ sở sản xuất chuyên nghiệp.

2. Chức năng quan trọng của máy đo độ ngọt trái cây

2.1. Biết được thời gian thu hoạch phù hợp

Với nông dân và nhà vườn, việc thu hoạch đúng thời điểm là yếu tố sống còn. Nếu thu hoạch quá sớm, trái cây chưa đủ ngọt, hương vị kém hấp dẫn nếu quá muộn, trái dễ hư hỏng, giảm giá trị.
Máy đo độ ngọt giúp người trồng xác định mức độ chín sinh lý của quả thông qua chỉ số Brix. Khi chỉ số đạt ngưỡng phù hợp với từng loại trái cây (ví dụ: xoài 15 - 20 °Brix, dưa lưới 12 - 16 °Brix, cam 10 - 14 °Brix…), người trồng có thể yên tâm thu hoạch, đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn chất lượng cao.

2.2. Kiểm soát và nâng cao chất lượng trái cây

Độ ngọt là một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng cảm quan quan trọng nhất. Với cùng một loại trái, sản phẩm có chỉ số độ ngọt cao, ổn định thường có giá bán cao hơn.
Máy đo độ ngọt giúp người trồng theo dõi sự thay đổi hàm lượng đường trong suốt quá trình sinh trưởng. Nhờ đó, có thể điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tưới nước hoặc thời gian thu hoạch hợp lý để tăng chất lượng quả.
Đối với doanh nghiệp thu mua, máy đo còn là công cụ kiểm định đầu vào, giúp phân loại sản phẩm và đảm bảo tính đồng đều trong từng lô hàng.

2.3. Hỗ trợ quy trình chế biến và xuất khẩu

Trong ngành chế biến nước ép, mứt, siro hay trái cây sấy, việc xác định chính xác độ ngọt là điều bắt buộc để đảm bảo hương vị ổn định giữa các mẻ sản xuất. Máy đo độ ngọt giúp người vận hành kiểm tra và điều chỉnh công thức pha chế phù hợp.
Ngoài ra, nhiều thị trường xuất khẩu như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU yêu cầu sản phẩm phải đạt tiêu chuẩn về độ Brix. Việc sử dụng máy đo độ ngọt giúp doanh nghiệp có cơ sở kiểm chứng khoa học, đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật, tăng uy tín và khả năng cạnh tranh.

2.4. Giảm hao hụt chi phí sản xuất

Nhờ biết chính xác độ chín và hàm lượng đường, nông dân có thể tránh thu hoạch non hoặc chín quá mức, giảm hao hụt sau thu hoạch. Đồng thời, máy giúp tiết kiệm chi phí nhân công kiểm định và giảm tỷ lệ hàng bị trả do không đạt yêu cầu chất lượng.

2.5. Hỗ trợ trong việc nghiên cứu giống cây trồng sản xuất

Trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, máy đo độ ngọt được sử dụng để đánh giá khả năng tích lũy đường của các giống cây mới. Dữ liệu thu được giúp nhà khoa học chọn lọc, lai tạo những giống trái cây có độ ngọt và giá trị dinh dưỡng tốt hơn.

Xem thêm: Bạn nhận được gì khi mua máy đo độ ngọt tại siêu thị Hải Minh

3. Khi nào nên sử dụng máy đo độ ngọt trái cây

Máy đo độ ngọt có thể ứng dụng ở nhiều giai đoạn khác nhau:

• Trước thu hoạch: theo dõi quá trình tăng độ ngọt để xác định thời điểm chín tối ưu.
• Sau thu hoạch: kiểm tra chất lượng, phân loại trái cây theo cấp độ ngọt.
• Trong chế biến - đóng gói: kiểm soát công thức, đảm bảo hương vị ổn định.
• Khi xuất khẩu: cung cấp chỉ số kỹ thuật minh bạch theo yêu cầu đối tác.

Có thể thấy rằng máy đo độ ngọt trái cây không chỉ là thiết bị hỗ trợ đo lường đơn thuần mà còn là công cụ quan trọng giúp nâng cao giá trị nông sản Việt. Từ khâu canh tác, thu hoạch đến chế biến và xuất khẩu, máy giúp người sản xuất chủ động kiểm soát chất lượng, tối ưu năng suất và đáp ứng yêu cầu thị trường quốc tế.