Khác với việc vận hành  máy phát điện công nghiệp - người vận hành là kỹ thuật viên đã được đào tạo kỹ thuật vận hành máy phát - máy phát điện loại nhỏ dùng cho văn phòng và gia đình thường không có kỹ thuật viên vận hành. Thay vào đó, thường là những người vận hành nghiệp dư. Do đó, để một chiếc máy phát điện có thể là một nguồn năng lượng có hiệu quả trong thời gian cúp điện, bạn phải chú ý cách sử dụng an toàn và luôn đọc hướng dẫn sử dụng đi kèm với máy. Sau đây là một vài chỉ hường dẫn quan trọng bạn cần biết trước khi vận hành máy:

Không được chạy máy phát điện loại nhỏ trong nhà

Không bao giờ sử dụng máy phát điện cơ động chạy xăng và diesel trong gara, nhà để xe, tầng hầm, gầm sàn hoặc ở một nơi đóng kín hoặc đóng kín một phần, ngay cả khi có thông gió. Việc mở cửa sổ hoặc dùng quạt cũng không thể ngăn ngừa khí CO tích tụ trong nhà. Đặc biệt với máy phát điện chạy xăng thìchỉ hoạt động bên ngoài nhà, văn phòng.

Lưu ý: Bạn không thể ngửi thấy Carbon Monoxide.

• Sử dụng máy phát điện không đúng cách có thể dẫn đến ngộ độc khí CO sinh ra từ khí thải độc hại của động cơ, bị điện giật hoặc hỏa hoạn.
• Hãy lắp máy báo động khí CO chạy bằng pin hoặc có pin dự phòng tại nhà và thường xuyên kiểm tra pin và thay pin khi cần.
• Nếu bạn thấy khó chịu, chóng mặt hoặc mệt mỏi khi đang sử dụng máy phát điện, ra chỗ thoáng ngay để hít thở- đừng chậm trễ.
• Riêng máy phát điện nhỏ chạy nhiên liệu diesel có cách âm, nếu muốn đặt máy ở vị trí cố định trong nhà thì phải có vị trí riêng và đường ống xả khí thải phải dẫn ra ngoài trời đúng cách. 

Sử dụng máy phát điện ngoài trời

1. Hãy đặt máy phát điện cách xa cửa sổ, cửa chính, ống thông khí - những nơi có thể đưa khí CO vào trong nhà.
2. Để tránh bị điện giật, hãy giữ cho máy phát điện luôn khô và không dùng khi trời mưa hoặc ẩm ướt. Dây điện dẫn vào nhà phải được treo khỏi mặt đất.
3. Vận hành máy trên một mặt phẳng khô ráo ngoài trời. Đảm bảo tay bạn khô trước khi chạm vào máy phát điện.

Hình ảnh: Máy phát điện gia đình

Sử dụng & cất trữ nhiên liệu cho máy phát điện an toàn

• Hãy tắt máy phát điện và để nguội trước khi tiếp nhiên liệu. Xăng dầu đổ vào động cơ đang nóng có thể bốc cháy.
• Hãy cất giữ nhiên liệu của máy phát điện trong một chiếc bình đựng đạt tiêu chuẩn và để xa nơi sinh hoạt. Hãy hỏi đơn vị cứu hỏa địa phương để biết thêm thông tin.
• Nếu bạn làm đổ nhiên liệu, hoặc không đóng bình đựng cẩn thận, hơi xăng dầu sẽ lan theo mặt đất và bốc cháy do tia lửa phát ra từ một thiết bị hoặc từ công tắc điện trong thiết bị.
• Chỉ sử dụng loại nhiên liệu được khuyên dùng theo hướng dẫn sử dụng máy phát điện hoặc được ghi trên nhãn máy.
• Nên có bình chữa cháy CO2 gần nơi đặt máy vận hành và nơi cất giữ nhiên liệu.

Đừng để máy phát điện làm việc quá tải

1. Hãy xác định lượng điện năng bạn sẽ cần. Lượng điện năng tiêu thụ được tính theo số watt ghi trên bóng đèn, nhãn mác trên các đồ dùng và thiết bị cho biết lượng điện năng cần thiết. Nếu không thể xác định được lượng điện năng bạn sẽ cần, hãy hỏi thợ điện. 
2. Đảm bảo máy phát điện của bạn sản xuất ra lượng điện năng lớn hơn lượng điện năng tiêu thụ bởi những thiết bị bạn nối vào máy, tính cả sự tăng công suất lúc đầu khi bật máy (Thường thì các loại máy nước nóng, máy lạnh, tủ lạnh, các thiết bị có gắn motor điện,.... moment khởi động lớn, dòng điện có thể tăng gấp đôi). Nếu máy phát điện không sản xuất đủ lượng điện năng để vận hành tất cả các thiết bị cùng một lúc, hãy sử dụng xen kẽ từng thiết bị.
3. Nếu các thiết bị của bạn tiêu thụ điện năng nhiều hơn lượng điện năng máy phát điện có thể sản xuất, cầu chì của máy phát điện có thể bị nổ, hoặc tệ hơn, dầu phát (dynamo, alternator) bị cháy, và các thiết bị nối với máy có thể hỏng.

Nối các thiết bị sử dụng điện với máy phát điện đúng cách

+ Cắm các thiết bị trực tiếp vào máy phát điện, hoặc sử dụng dây dẫn dùng ngoài trời loại mạnh, với công suất (tính theo watt hoặc ampe) tối thiểu bằng tổng công suất của các thiết bị nối với máy.
+ Phải luôn có cầu dao đảo ( công tắc chuyển nguồn) để cách ly nguồn điện từ lưới với nguồn điện từ máy phát điện. Không bao giờ cắm may phat dien vào ổ cắm sẳn có trên tường để cấp điện cho căn nhà hoặc văn phòng, cách làm đó gọi là "nạp ngược". Việc này có thể làm cho thợ sửa chữa hoặc hàng xóm cùng sử dụng một máy biến thế bị điện giật. Hoặc khi lưới có điện trở lại sẽ làm cháy nổ máy phát điện của bạn.
+ Cách an toàn duy nhất để nối máy phát điện với hệ thống dây dẫn trong nhà là mời một thợ điện có chuyên môn tới lắp đặt một công tắc chuyển nguồn (cầu dao đảo).

CÁCH SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN MÁY PHÁT ĐIỆN

Lưu ý trước khi sử dụng 
Trước khi sử dụng bạn cần chuẩn bị đầy đủ dầu máy, dầu nhớt. Khi nghe tiếng máy nổ khác thường và điện yếu thì điều chỉnh le gió (trước khi điều chỉnh phải tắt nguồn điện). Để đảm bảo an toàn, tuyệt đối không được vận hành máy dưới trời mưa và không được chạm tay ướt vào dây điện. Khi máy hoạt động phải có dây tiếp đất là an toàn nhất. Khi đang đổ nhiên liệu vào máy người vận hành không được hút thuốc để tránh xảy ra tình trạng cháy nổ, đồng thời cũng không được đặt máy gần nơi đang có ngọn lửa, đặt cách xa bếp đun từ 1,5 - 2 mét để đảm bảo an toàn.

Khởi động máy 
 - Trước khi khởi động máy, cần kiểm tra lượng dầu, nhớt và nước làm mát. Nếu thấy thiếu cần bổ sung ngay để máy hoạt động đạt hiệu quả tốt nhất. 
 - Khi bắt đầu khởi động máy, cần đặt tay quay khởi động vào trục khởi động, xoay tay giảm áp lên phía trên rồi quay tay quay khởi động. Khi động cơ bắt đầu quay, nhớ thả tay quay mạnh hơn, máy sẽ khởi động. Khi máy vừa mới khởi động, tuyệt đối không được thả tay quay khởi động ngay, mà nên để tay quay tự tách ra khi máy đã khởi động xong. 
 - Sau khi động cơ đã chạy, ta cần kiểm tra bóng báo nhớt. Nếu bóng báo nhớt vẫn còn màu đỏ hay bộ lọc gió bốc khói, phải cho động cơ ngừng hoạt động ngay. Cho động cơ chạy không tải từ 2 - 3 phút để bôi trơn đầy đủ các bộ phận trong động cơ trước khi bắt đầu kéo tải. 
 - Khi máy đã hoạt động xong, muốn ngừng máy ta phải rút tải ra khỏi ổ cắm. Kéo cần điều chỉnh tốc độ về vị trí ngừng (máy dùng nhiên liệu Diesel) hoặc bật tắc công tắc, đóng le gió ( máy dùng nhiên liệu xăng ), đồng thời khoá van nhiên liệu.

Bảo dưỡng và bảo quản máy 
Để máy phát điện phát huy hiệu quả cao và bền lâu, cần bảo quản máy đúng cách: 
- Cứ sau mỗi ngày vận hành máy ta phải làm sạch và siết chặt lại những ốc vít bị lỏng, đồng thời kiểm tra nhớt, quạt gió làm mát, và bình xăng con,….. 
- Sau 50 giờ sử dụng máy đầu tiên phải thay nhớt, làm sạch bộ lọc nhớt và lọc nhiên liệu. 
- Sau mỗi khoảng cách 100 giờ phải đổ hết nhớt cũ trong máy ra và thay nhớt mới vào, thay dây đai (nếu có), làm sạch bộ lọc gió. 
- Sau khi máy hoạt động được trên 500 giờ bạn phải nhớ thay thế bộ chế hòa khí , thay bugi đánh lửa, đồng thời kiểm tra và làm sạch thùng nhiên liệu. 
Cần lưu ý: Chỉ sau 50 giờ chạy máy dầu tiên thì mới thay nhớt cho động cơ. Trước khi thay nhớt phải mở nút xả nhớt, đổ hết nhớt cũ ra ngoài, rồi siết chặt nút xả nhớt lại rồi châm nhớt mới vào.

>> 13 quy trình chuẩn vận hành máy phát điện đúng cách và an toàn nhất
>> 5 nguyên tắc sử dụng máy phát điện an toàn.